کمی به شکل ظاهری روده ها توجه کنید. شکل روده ها به آن صورت که در بدن قرار می گیرند شبیه ظاهر مغز هستند. این مفهوم در دیدگاه برخی روانکاوان دستمایه قرار گرفته تا با مقایسه وضعیت اجابت مزاج با کارکرد مغز فرد، شناختی از مسائل روانشناختی او ایجاد نمایند. به این ترتیب که کسانیکه دچار یبوست هستند و روزهای متمادی مواد زاید غذا را در روده های خود نگه می دارند همان هایی هستند که به عقاید و تجارب قدیمی و بعضا غیر کارآمد خود و یا خاطرات ناخوشایند می چسبند و آن ها را رها نم یکنند و با چسبیدن به گذشته اجازه تجربه لحظات و رهایی واقعی را از خود می گیرند.
از سوی دیگر کسانی که با هر بار غذا خوردن؛ در دفعات زیاد و به صورت افراطی اجابت مزاج می کنند، کسانی هستند که اجازه ادراک عمیق و تجربه واقعی وقایع و زندگی را از خود می گیرند. عجله دارند که زودتر همه چیز را رها کنند و از عمق یافتن تجارب دچار نگرانی می شود. در کنار این دو رویکرد افراطی در اجابت مزاج، دفع منظم و راحت روزانه مدفوع، به نظر برخی روانکاران حاصل فرصت دادن به مغز برای درک تجارب و عمق یافتن در آن ها و از سویی دست کشیدن از آن ها در زمان مقتضی است. در روانکاوی به اعتقاد این گروه، شیوه عملکرد روده ها با رابطه فرد با پول هم مرتبط دانسته می شود. افرادی که در خرج کردن پول خیلی خست به خرج می دهند احتمالاً دچار یبوست مزمن هستند و کسانی که بسیار بی پروا منابع مالی خود را از دست می دهند هم احتمالاً به طور معمول دچار اسهال هستند و به عبارتی هر دو گروهی که به طور افراطی با نگهداری یا خرج پول مشکل دارند در روده هایشان نیز درگیر مشکلند. به تجربه معلوم شده است ورشکستگی مالی، بدهکار بودن، طلبکار بودن، احساس خسران مالی و درگیری با مسائل مالی از ویژگی هایی است که در افراد مبتلا به سرطان روده بیشتر از سایر افراد دیده می شود.
شناخت عمیق و حقیقی خود سبب آگاهی از ضعف ها و ویژگی های ناخوشایند می گردد. لذا کسی که عمیقاً خود حقیقی اش را بشناسد در کنار اینکه می تواند از دوستی سالمی بهرمند گردد، از هرگونه خودخواهی و خودشیفتگی نیز دور خواهد شد زیرا دیدن و شناختن صفات یا ویژگی های غیر زیبای خود کمک می کند فرد از قضاوت دیگران و خودبرتر بینی دست بردارد. حال تصور کنید که در مسیر شناخت خود، انسدادی ایجاد گردد. یعنی فرد نتواند واقعیت خود را که شامل نقاط قوت و ضعف است بشناسد. در این صورت، شناختی ناقص و یک جانبه نسبت به خود خواهد داشت که نه تنها اصیل و عمیق نیست بلکه با سوگیری همراه است. شاید این ویژگی را بتوان “گیر کردن در خود”، نامید که شامل فقط خود را دیدن و ندیدن دیگران و نیازهای آن ها است. حاصل این موارد “دریافت کنندگی افراطی” خواهد بود. به صورتی که این افراد همه را موظف می دانند که یک سویه و بی توقع در مقابل آن ها دهنده باشند. این افراد، تمایلی به دهنده بودن، محبت کردن، داد و ستد عاطفی و انعطاف در روابط ندارند و انگار که همه موظفند و به این دنیا آمده اند که در خدمت آن ها باشند. حتی گاهی به صورتی افراطی و اغراق آمیز از اینکه دیگران به اندازه کافی برای آ نها مایه نمی گذارند به هم می ریزند و نتیجه این نگرش روابطی متوقعانه، غیر منعطف و سطحی خواهد بود. عدم انعطاف ذهنی نه تنها روابط سطحی حاصل خواهد کرد، بلکه باعث می شود مشغله ذهنی زیادی برای فرد ایجاد گردد. صحبت دائمی در مورد مسائلی محدود، نگرانی ذهنی، افکار تکرار شونده و تصاویر ذهنی نگران کننده، ویژگی روانشناختی دیگریست که در این افراد بیشتر از سایرین وجود دارد.
روده آخرین اندام عضو دستگاه گوارش است که پس از هضم غذا در سایر قسم تها به فرآیند هضم و جذب مواد مغذی و دفع مواد زاید موجود در غذا کمک خواهد می کند. این فرآیند جذب مواد مغذی و دفع مواد زاید، به بقا، رشد و س.المت بدن فیزیکی ما کمک می کند و به همین دلیل روده عضویست که سلامت کارکرد آن بقا و سلامت فیزیکی را حاصل خواهد کرد. اگر جذب و دفع را فارغ از غذا، برای جسم، روان، زندگی اجتماعی و جان آدمی در نظر بگیریم، هر مشکلی در پذیرش، درونی نمودن مسائل زندگی و یا رها کردن آن ها وجود داشته باشد به نوعی روده ها را تحت تأثیر قرار می دهد. بعضی از افراد از نظر روانشناختی آسانگیرتر هستند و نه تنها به راحتی به هم نمی ریزند و حساس نیستند بلکه در ادراک تغییرات و دریافت درسهای زندگی سریع تر بوده و با راحتی و آرامش فرآیند تغییر و درس گرفتن از تجارب را سپری می کنند. از سوی دیگر همین گروه در رها کردن وقایع گذشته، بخشیدن افرادی که از آن ها آسیبی دیده اند و چیزهایی که از دست داده اند، راحت ترند و کمتر به چیزی می چسبند.
برعکس این گروه، افراد دیگری هستند که ترس از رها کردن و احساس ناامنی دارند، نگرانند، احساس به اندازه کافی خوب نبودن دارند، اندیشه های آشفته ای در مورد گذشته یا دیگران همواره ذهنشان را بر هم می ریزد، در گذشته دست و پا می زنند، نمی توانند لحظه حال را تمام و کمال تجربه کنند، خشم نسبت به وقایع زندگی و افرادی خاص دارند، احساس ناامنی می کنند و می ترسند گذشته را رها کنند. افراد گروه دوم که در جذب تجارب و دفع گذشته مشکل دارند بیشتر مستعد ابتلا به ناراحتی های روده هستند و شاید برای درمان مسائل جسمی آن ها لازم باشد روی فرآیند جذب و رها کردن روانشناختی آن ها کار شود . به جز موارد بالا، ویژگی قابل توجه در تمام سرطان ها تحمل استرس زیاد است. این لزوماً به معنای وقوع وقایع استرس زا برای فرد نیست، بلکه افرادی بیشتر مستعد ابتلا به سرطان هستند که از وقایع استرس بیشتری را ادراک می کنند یا به اصطلاح عامه حساس تر هستند.
حساس بودن باعث می شود هر اتفاق معمولی ای فشار روانی زیادی را به فرد تحمیل نماید و به همین دلیل رنج بیشتری از تجارب زندگی حاصل شود. برای کمک به درمان روانشناختی بیمار مبتلا به سرطان روده، اولین پیشنهاد درمان شناختی و ایجاد انعطاف نسبت به شناخت ها، افکار و باورهای غیر منعطف و سختگیری های فرد است. رسیدن به رویکردی متعادل در جوانب مختلف زندگی، ایجاد انعطاف و عمق بخشیدن به تجارب و روابط، پس از درمان شناختی به رها شدن فرد از سختگیریهای روانشناختی اش کمک خواهد کرد. تجربیاتی که کمک کنند فرد “اینجا و اکنون” را بیشتر ادراک نماید نیز او را از گیر کردن در خود و گذشته رها خواهد کرد و سلامت بیشتری را برایش حاصل می نماید. استفاده از تمام تکنیک هایی که به کاهش استرس کمک می کنند، مانند تکنیک های تنفسی، ذهنی، ورزش و . نیز می تواند برای س.المت بیشتر و ارتقای کیفیت زندگی سودمند باشد. در این شرا یط به علاوه پیشنهاد می شود جهت کمک به فرد برای رها کردن گذشته، بخشیدن دیگران، ادراک کامل تجارب و التیام زخم های روانشناختی، از خدمات یک مشاور روانشناس استفاده شود .
ندا یارایی
موسسه سپاس