مصاحبه با دکتر سعید نمکی

دکتر سعید نمکی، معاون آموزشی پژوهشی بنیاد بیماریهای خاص در مصاحبه اختصاصي با مجله دانستني هاي سرطان در حاشيه سمینار چالش های پیشگیری و درمان سرطان پستان و دستگاه ژنیتال زنان گفت: “این  سمینار در رابطه با مشکلات سرطان های شایع زنان بود. ما معتقدیم زنان به عنوان یک گروه آسیب پذیر در تمام جوامع به خصوص در کشورهای درحال توسعه علاوه بر نقش مهمی که به عنوان محور خانواده دارند باید مراقب تندرستی خود باشند. آنها به عنوان کسانی که روی گروه آسیب پذیر دیگری از جامعه یعنی کودکان تأثیر مدیریتی دارند، باید به سلامتی و تندرستی خود اهمیت دهند. علاوه بر این به دلیل شیوع روز افزون کل سرطان ها در کشور، ما برنامه هایی تحت لوای عنوان سرطان های شایع زنان را آغازکردیم.”
 
 
وی افزود: “تلاش ما این است که محورهای مختلفی که می تواند در پیشگیری، تشخیص و درمان این سرطان ها تأثیر داشته باشد را به چالش بکشیم. ما باید بتوانیم به عنوان یک سازمان غیردولتی درانتقال دیدگاه های اساتید دانشگاه و مردم به ارگان های دولتی تأثیر بگذاریم و بتوانیم یک مشارکت بین بخشی را در پیشگیری و کاهش سرطان و همچنین کاهش مشکلات مردم در شیوه ها و مراحل درمان ساماندهی کنیم.”
 
 
ایشان با اشاره به راه اندازی اداره کل بیماری های غیرواگیر در زمان تصدی پست معاونت بهداشت وزارت بهداشت اظهار کرد: ” ما شاهد این حقیقت بودیم که در تمام کشورهایی که  بیماری های واگیر مهار شده اند سیمای اپیدمیولوژیک بیماری ها به سمت بیماری های غیرواگیر رفته است. کنترل بیماری های غیر واگیر بدون مشارکت همه بخش های دست اندرکار ممکن نیست. ما معتقدیم بیماری های غیرواگیر برخلاف بیماری های واگیر که می تواند به صورت بخشی ساماندهی شود، مشارکت بین بخشی عظیمی را می طلبد.”
 
 
دکتر نمکی با ضروری دانستن وجود یک نقشه راه کشوری که در آن تمام ارگان هایی که به نحوی با موضوع سرطان در ارتباط هستند دخالت داشته باشند و سهم هر کس در پیش برد این کار مشخص باشد افزود: سازمان هایی همچون سازمان حفاظت از محیط زیست، وزارت جهاد کشاورزی (به دلیل کاهش آلاینده های زیست محیطی و آفت کش ها، و آلودگی های بعضی مواد دامپروری و دام و طیور که سرطانزاست)، صدا و سیما (به عنوان دستگاهی که می تواند در اطلاع رسانی به مردم مؤثر باشد)، وزارت بازرگانی (نقشی که در واردات مواد غذایی دارد)، وزارت بهداشت (به عنوان وزارت خانه تعریف کننده استاندارد موادغذایی و نظارت بر تهیه و توزیع کنندگان مواد غذایی و سازمانی که در کاهش مصرف مواد سرطانزا در غذاها نقش دارد)، وزارت ارشاد (به عنوان دستگاه انتقال دهنده آموزش ها به مردم، ائمه محترم جمعه و …)، قوه قضاییه (و نقشی که در برخورد با مواردی که می تواند منجر به تخریب محیط زیست بشود و برخورد با توزیع کنندگان مواد غیر استاندارد قاچاق یا غیر قاچاق دارد)، باید در برنامه ریزی و اجرای این نقشه راه مشارکت داشته باشند.”
وی افزود: “در تمام این ارگان ها در رابطه با این موضوع کارهایی انجام شده است، ولی کافی نیست. با توجه به پیش بینی های علمی انجام گرفته، مقابله با موجی از سرطان که دارد مملکت را گرفتار می کند، سرعت بیشتری را می طلبد.”
 
 
معاون آموزشی پژوهشی بنیاد بیماریهای خاص با بی نظیر خواندن نقش صدا و سیما در آگاه سازی جامعه گفت: “صدا و سیما هم باید اجرای این نقش ها را به صورت عالمانه ترین شکل و حکیمانه ترین نوع ارتباط با مردم برنامه ریزی کند. برخی اطلاعات را باید با ظرافت به مردم منتقل کرد. برای هر گروه هدف باید در صدا و سیما برنامه های مدون، حساب شده و با بهره گیری از دانشمندان علم جامعه شناسی و پزشکی وجود داشته باشد.”
 
 
ایشان با ابراز تأسف از عدم تأثیر برخی برنامه های پخش شده بر گروه های هدف افزود : “باید همه به هم کمک کنند تا ابزار رسانه ملی بیشترین بهره وری را در کشور داشته باشد. برای مثال با وجودی که بیش از 65 درصد سرطان ها قابل درمان هستند در برخی برنامه ها به گونه ای از سرطان یاد می شود که بیمار سرطانی را محکوم به سرنوشت محتوم مرگ نشان می دهد. این یکی از نکات مورد اعتراض ماست. آنها شاید کارشناس کافی در اختیار نداشته باشند و ما هم شاید کمتر به آنها کمک کرده باشیم. ما می خواهیم در این سالهای پیش رو همه چیز را بر مبنای تدبیر و امید ببینیم و امیدوارکننده به همه چیز نگاه کنیم. از مسائل خطی و سیاسی پرهیز کنیم و فقط به مردم فکر کنیم. اگر این دیدگاه ما باشد، همه باید برای بهتر شدن اوضاع به هم کمک کنند. صدا و سیما در آگاه سازی جامعه می تواند نقش فوق العاده داشته باشد. مردم نباید فدای اختلاف سلیقه ها شوند. البته مقاومت جدی هم در این راستا وجود ندارد. اخیراً در رابطه با مسائل محیط زیست به عنوان بخش مهمی که در توسعه سلامت نقش دارد جلسه ای با جناب آقای ضرغامی داشتیم که مورد استقبال ایشان قرار گرفت.”
 
 
دکتر نمکی با بیان اینکه ” بخش سرطان، یک واحد جدید است که ما هنوز سرعتی که در بخش های تالاسمی و دیابت و هموفیلی داشتیم در این بخش نداریم و تقریباً این راه را تازه شروع کرده ایم” درباره اهداف بنیاد بیماری های خاص گفت: “در این بنیاد کمک مالی به بیماران هدف اول نیست. ما در اینجا به جای تزریق منابع باید بیشتر مدیریت منابع را در کشور فراهم کنیم. بسیاری از روش های درمانی مورد استفاده مناسب نیستند. اگر بتوانیم در اولین مراحل، اجرا شدن پروتکل های تشخیصی را در کشور تشویق کنیم نیاز به اختصاص هزینه های گزاف در مراحل بعدی وجود ندارد. نقش ما زمانی ارزنده خواهد بود که پیش از ایجاد سرطانی مثل سرطان رحم آزمایشهای غربالگری انجام شود و جلوی ابتلا به این سرطان گرفته شود. اهداف عمدۀ ما در این بخش این است که اول روش های پیشگیری از سرطان را به مردم بیاموزیم. در گام بعدی، بتوانیم سرطان را در اولین مراحل شکل گیری آن تشخیص دهیم و پس از آن پروتکل های درمانی مناسب برای درمان سرطان را استفاده کنیم،  تا سرطان در فرد مبتلا به دلیل عدم وجود روش های درمانی استاندارد گسترش نیابد.”
 
 
وی افزود: “در مدتی که کمبود دارو در کشور وجود داشت، در رابطه با ترخیص داروهای بیماران مبتلا به سرطان، کاهش قیمت ها برای کم کردن فشار بر مردم و افزودن این داروها در لیست بیمه های تأمین اجتماعی یا خدمات درمانی جلسه های بسیاری با وزارت بهداشت برگزار شد. وزارت بهداشت بسیاری از داروهای مربوط به سرطان که در پروتکل های مصوب درمان هستند را به عنوان داروهای پذیرفته شده در بیمه قرار داده است. البته هنوز از آنچه اتفاق افتاده راضی نیستیم ولی تا جایی که در توان داشتیم این اهداف را پیش برده ایم و امیدواریم بتوانیم راهکارهای مناسبتری را دنبال کنیم.”
 
 
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در رابطه با برنامه های تدوین شده در بخش سرطان بنیاد بیماریهای خاص گفت: “گروه های هدف مختلفی را از پزشکان، پیراپزشکان، سیاستگزاران کشور، مردم، بیماران، و همراهان بیماران، تدوین کرده ایم و کتاب ها و جزواتی برای این گروهها در حال انتشار است. برای سیاست گذاران کشور همچون کمیسیون مربوطه در مجلس، مسئولین وزارت بهداشت، و ادارات کل مربوطه جلساتی در حال برگزاری است. ما برای تمام گروه های هدف برنامه آموزشی خاصی را تدوین کرده ایم، با رابطینی که در استان ها داریم در ارتباط هستیم و از طریق آنها آموزش ها را منتقل می کنیم.”
 
 
وی افزود: “سایت اینترنتی جدیدی در حال طراحی است. معتقدیم که امروز حداقل در هر خانواده یک نفر با اینترنت کار می کند و این شبکه جهانی ابزار مهمی در اطلاع رسانی است. علاوه بر این نشریه بنیاد هم در اختیار مردم است. در سمینارهای مختلف حتی اگر به عنوان مجری حضور نداشته باشیم اعضای بنیاد برای اطلاع رسانی در آن گردهم آیی مشارکت دارند”.
“سمینار چالش های پیشگیری و درمان سرطان پستان و دستگاه ژنیتال زنان” در روز پنج شنبه مورخ 14/9/1392 در دانشکده پیراپزشکی دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد. این سمینار که اولین سمینار با موضوع سرطان های شایع زنان بود توسط بنیاد امور بیماری های خاص با حضور وزیر بهداشت، معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی، مدیر گروه بیماری های غیرواگیر، انجمن سرطان، انجمن هماتولوژی انکولوژی، انجمن رادیوتراپی انکولوژی، انجمن سرطانهای زنان، انجمن رادیولوژی، دفتر امور سلامت و تندرستی،  دفتر امور زنان وزارت بهداشت و … برگزار گردید.