شیمی درمانی و تغذیه

رژیم غذایی شما در درمان سرطان نقش مهمی دارد. خوردن غذایی مناسب، قبل و بعد از درمان سبب تسریع بهبودی و بقای توانایی شما می شود. انجمن امداد به بیمارن سرطانی ایران برای آموزش به بیماران سرطانی کتابی را با عنوان تغذیه مناسب برای بیماران سرطانی نوشته که مطالعه آن برای بیماران خالی از لطف نیست. اطلاعات کتاب از منابع گوناگون و از تجربیات حقیقی بیماران سرطان، پزشکان، پرستاران و کارشناسان تغذیه ای جمع آوری شده است. متنی که در ادامه آمده بخشی از این کتاب است که شمارا به مطالعه آن دعوت می کنیم.


تغییر در مزه و بوی غذاها
ممکن است حس بویایی یا چشایی شما به هنگام بیماری یا درمان آن تغییر کند. غذاها خصوصا گوشت یا دیگر غذاهای پر پروتئین ممکن است تلخ مزه یا بد مزه باشد. شیمی درمانی، پرتودرمانی یا سرطان ممکن است این مشکلات را بوجود آورند. مشکلات دندانی هم موجب تغییر مزه غذا می شوند. برای اکثر مردم تغییرات مزه و بوی غذا بعد از پایان درمان بر طرف می شوند.
روش ساده ای برای جلوگیری از تغییرات بویایی یا چشایی وجود ندارد چون هر فردی تاثیر متفاوتی از بیماری و درمان آن می پذیرد. اما نکات زیر به حل این مشکلات کمک می کند. (اگر شما دچار زخم دهان، لثه و یا آسیب مخاط حلق هم بودید با پزشک، پرستار یا کارشناس تغذیه خود صحبت کنید تا راه های مناسبی را برای کمک به شما ارائه دهد).

– غذاهایی را انتخاب و آماده کنید که به ذائقه شما خوب بیاید
– اگر گوشت قرمز مثل گوشت گاو که بو و مزه زیادی داردمصرف می کنید سعی کنید از گوشت مرغ، بوقلمون، تخم مرغ، محصولات لبنی یا ماهی کم مزه استفاده کنید.
– برای بهتر شدن مزه گوشت، مرغ یا ماهی، این مواد را در مخلوط ماست با آب لیمو یا آب میوه یا رب ترش و شیرین قرار دهید.
– مقدار کمی ادویه خوشمزه مثل ریحان، پونه کوهی یا رزماری را مورد استفاده قرار دهید.
– از غذاهای ترش مزه مثل پرتقال یا لیموناد که مزه بیشتری دارند استفاده کنید. یک آب نبات لیمویی ترش، مزه خوبی دارد از طرفی پروتئین و کالری مورد نیاز بدن را هم فراهم می کند. (در صورتی که زخم دهان یا حلق دارید غذاهای ترش یا مرکبات موجب درد و آزار شما می شوند.)
– در صورتی که حس بویایی شما دچار مشکل شده است غذا را در دمای حرارت اتاق نگهداری کنید، دستگاه تهویه آشپزخانه را روشن کنید، درب ظرف غذا را به هنگام پخت ببندید تا بوی غذا در فضای خانه پخش نشود.
– گوشت نمک زده، ژامبون و پیاز یا دیگر ادویه های سبزیجات را مورد استفاده قرار دهید.
– از آنجا که بعضی از اختلالات بو و مزه غداها به دلیل مشکلات دندانی می باشد به دندانپزشک مراجعه کنید.
– از پزشک یا دندانپزشک برای معرفی دهان شویه ها و اصول مراقبت صحیح دهان بپرسید.

تهوع
تهوع با یا بدون استفراغ جزو عوارض شایع جراحی، شیمی درمانی، پرتودرمانی و درمان بیولوژیک است. بیماری به تنهایی و یا شرایط دیگر غیر مربوط به سرطان شما و یا درمان آن هم ممکن است از علل تهوع باشد. بعضی بیماران تهوع یا استفراغ را دقیقا بعد از شروع درمان دارند ولی بقیه بیماران تا دو سه روز بعد درمان دچار تهوع نمی شوند و بیماران زیادی هرگز دچار تهوع نمی شوند.
برای بیمارانی که دچار تهوع می می شوند، این مشکل بعد از پایان درمان برطرف می شود. همچنین داروهای جدیدی وجود دارند که برای کنترل آن مفید هستند به این داروها ضد تهوع گفته می شود و غالبا در شروع دوره شیمی درمانی برای پیشگیری داده می شوند. تهوع سبب می شود که شما مواد غذایی لازم را به بدن نرسانید.


نکات زیر برای شما کمک کننده خواهد بود.
از پزشک خود درباره داروهای ضد تهوعی که می توانند موجب کنترل تهوع و استفراغ شوند، سوال کنید.
از غذاهایی که هضم راحت تری دارند مصرف کنید. مثل:
– غذاهای برشته، ماست شربت، سوپ گندم، برنج و جو
– سیب زمینی آب پز، برنج یا ماکارونی
– مرغ پوست کنده آب پز یا تهیه شده در فر که نسوخته باشد
– کمپوت هلو یا دیگر میوه ها و سبزیجات مطبوع
– مایعات سبک، تکه های یخ، نوشیدنی های قندی


از خوردن غذاهای زیر اجتناب کنید.
– غذاهای خیلی شیرین مثل شکلات و کیک
– غذاهای چرب و روغنی یا سوخته شده
– غذاهای داغ یا تند مزه
– غذاهایی که چاشنی بسیار دارند.


لقمه های کوچک بردارید و به آرامی بجوید، قبل از گرسنه شدن غذا بخورید چون گرسنگی هم می تواند سبب تهوع شود.
اگر تهوع سبب می شود که بعضی غذاها را مصرف نکنید بیشتر غداهایی را بخورید که به راحتی قابل آماده کردن باشد.
در اتاق هایی که هوا جریان ندارد و نمور است غذا میل نکنید،غذا را خیلی داغ میل نکنید و از چاشنی هایی که به ذائقه شما خوب نمی آید، استفاده نکنید.
در هنگام غذا خوردن مایعات کم مصرف کنید چون نوشیدن مایعات موجب احساس نفخ و پری شکم می شود.
به آرامی بنوشید یا در طول روز به میزان های اندکی بنوشید. (از نی کمک بگیرید.)
غذا را در دمای اتاق و یا خنک تر نگهدارید. غذاهای داغ موجب تشدید تهوع می شوند.
به هنگام احساس تهوع اجباری به خوردن غذاهای مورد علاقه خود نداشته باشید. این عمل موجب احساس نا خوشایندی نسبت به غذاهای مورد علاقه تان می شود.
بعد از خوردن غذا استراحت کنید چون فعالیت موجب کاهش هضم می شود. بهتر است یک ساعت بعد غذا بنشینید.
اگر صبح ها دچار تهوع می شوید: غذاهای خشک، برشته یا کلوچه قبل از بلند شدن از رختخواب میل کنید.
لباس های گشاد بپوشید.
در مواردی که تهوع هنگام شیمی درمانی یا پرتو درمانی ایجاد شود 1 تا 2 ساعت قبل از درمان غذا نخورید.
توجه کنید که در چه مواقعی و به چه دلیل دچار تهوع می شوید (چه غذایی چه مواقعی و در چه محیطی) پس از پی بردن به علت در صورت امکان ماده غذایی یا شرایط خود را تغییر دهید. این اطلاعات را در اختیار پزشک یا پرستار خود قرار دهید.


استفراغ
ممکن است استفراغ به دنبال تهوع به علت درمان سرطان، غذای معطر، گاز معده یا روده و حرکت اتفاق بیفتد گاهی شرایط خاص محیطی مانند حضور در بیمارستان موجب استفراغ می شود مانند تهوع، عده ای از بیماران دقیقا بعد درمان دچار استفراغ می شوند اما عده ای دیگر تا چند روز بعد درمان هم به این حالت دچار نمی شوند. چنانچه استفراغ شدید باشد و یا بیش از دو روز طول بکشد با پزشک خود تماس بگیرید تا با داروهای ضد تهوع به شما کمک کند.
1– تا هنگامی که استفراغ کنترل نشده هیچ غذایی نخورید و هیچ مایعی ننوشید.
2- به هنگام کنترل استفراغ، مایعات سبک مانند آب یا آب گوشت به میزان اندک بنوشید. 0 نحوه نوشیدن به این صورت است که ابتدا هر 10 دقیقه یک قاشق چای خوری به تدریج هر 20 دقیقه یک قاشق غداخوری و در نهایت هر 30 دقیقه دو قاشق غذاخوری برای رسیدن به این میزان، این برنامه باید به تدریج اجرا شود.
3- هنگامی که قادر به تحمل مایعات سبک بودید، از غذاهای مایع با رژیم غذایی نرم استفاده کنید. غذاهارا به میزان کم و به دفعات زیاد بخورید تا امکان هضم غذا باشد و هنگامی که کنترل کامل صورت گرفت و وضعیت مناسب شد به رژیم غذایی معمولی برگردید. در صورتی که هضم شیر برای شما مشکل است از رژیم غذایی نرم به جای رژیم غذایی مایعات پرانرژی استفاده کنید.


اسهال
اسهال به علل متفاوت مثل شیمی درمانی،پرتودرمانی شکم، عفونت، حساسیت غذایی و نگرانی روحی ایجاد می شود. در مورد علت بروز اسهال با پزشک خود مشورت کنید تا بهترین راه حل درمان پیشنهاد شود. به هنگام اسهال غذاها به سرعت قبل از اینکه فرصتی برای جذب کافی ویتامین ها، املاح و آب وجود داشته باشد از روده می گذرند. بنابراین موجب هیدراتاسیون (از دست دادن آب بدن) می شود. اسهال شدید یا طولانی مدت ایجاد مشکلاتی می کند، بنابراین اگر اسهال شدید و یا بیش از دو روز پشت سر هم طول کشید با پزشک خود تماس بگیرید در این قسمت راهکارهایی برای مقابله با اسهال وجود دارد.
1- به میزان زیادی از مایعات بنوشید تا آب از دست رفته را جبران کنید.
2- تعداد وعده های غذایی خود را از 3 وعده معمول بیشتر کنید.
3- غذا و مایعاتی میل کنید که حاوی میزان زیادی سدیم و پتاسیم (دو املاح مهم بدن که برای عملکرد مناسب بدن لازم است) باشند. این املاح اغلب در طی اسهال دفع می شوند. مایعات حاوی سدیم زیاد شامل آب گوشت، آب گوشت بدون چربی است. غذاهای حاوی پتاسیم زیاد که موجب اسهال نشوند شامل موز، هلو و زرد آلو و سیب زمینی پخته یا پوره. نوشیدنی های ورزشی هم حاوی سدیم و پتاسیم هستند و کربوهیدرات های قابل جذب دارند.
4- غذاهای مفید در صورت بروز اسهال
ماست، پنیر دلمه شده، سیب زمینی
ماکارونی و برنج، آرد یا خمیر گندم
تخم مرغ پخته شده، کره بادام زمینی
نان سفید، کمپوت میوه جات یا برگه میوه ها و سبزیجات خوب پخته شده
مرغ یا بوقلمون پوست کنده، گوشت لخم گاو یا ماهی (پخته شده یا تهیه شده در فر، سرخ نشده باشد)
5– این غذاها را به هنگام اسهال نخورید:
غذاهای سرخ شده یا چرب، چون اسهال را تشدید می کند.
سبزیجات خام، میوه های پوست نکنده ، پر فیبر و تخم میوه ها
سبزیجات پرفیبر مثل کلم، ذرت، لوبیا خشک، کلم پیچ، نخود فرنگی و گل کلم
6- غذاها و نوشیدنی های خیلی گرم یا خیلی سرد میل نکنید. مایعات را در حد درجه حرارت اتاق نگهداری و بنوشید.
7– غذاها و نوشیدنی های حاوی کافئین مانند قهوه، بعضی لیموناد ها و شکلات را نخورید.
8– در صورتی که به طور ناگهانی و در مدت زمان کوتاهی دچار اسهال شدید، چیزی نخورید اما مایعات سبک از 12 تا 14 ساعت بعد بنوشید. بدین ترتیب روده شما استراحت کرده مایعات مهمی که در طی اسهال دفع شده جایگزین می شود. تااین مشکلات را با پزشک یا پرستار خود در میان بگذارید.
9 – در مصرف شیر و فرآورده های شیری دقت کنید. لاکتوز می تواند موجب تشدید اسهال شود. اکثر مردم مقدار کمی شیر یا محصولات شیری را می توانند تحمل کنند. (حدود یک و نیم فنجان)


رژیم خاص در موارد خاص
در موارد خاصی از سرطان یا درمان آن پزشک یا کارشناس تغذیه، خاصی را برای شما تجویز می کند. به عنوان مثال رژیم غذای نرم در مواردی که دچار زخم دهان، حلق، مری یا معده هستید. یا اگر در صورت درمان هضم محصولات لبنی برای شما مشکل شده به رژیم با لاکتوز کم احتیاج دارید. رژیم غذایی خاص دیگر شامل رژیم مایعات سبک و رژیم با محدودیت فیبر می باشد.
بعضی رژیم های غذایی خاص که توازن خوبی دارند به مدت طولانی تحمل می شوند. اما تعدادی هم فقط برای چند روز مفید واقع می شوند چون مواد غذایی کافی را در طولانی مدت به بدن نمی رسانند. در صورتی که نیاز به رژیم غذایی خاصی را در خود حس می کنید با پزشک خود مشورت کنید تا دستورات لازم را به شما بدهد. در صورتی که سابقه بیماری قبلی مانند دیابت، بیماری قلبی یا کلیوی دارید حتما با پزشک خود در میان بگذارید.


عدم تحمل لاکتوز
در این حالت بدن قادر به هضم یا جذب قند شیر که لاکتوز نامیده می شود نیست. شیر و دیگر فرآورده های شیری (مانند پنیر و بستنی) و غذاهایی که در آنها شیر اضافه می شود (مانند پودینگ) حاوی لاکتوز هستند.
عدم تحمل لاکتوز بعد از درمان با برخی از آنتی بیوتیک ها و اشعه درمانی به معده یا دستگاه گوارش هم، ایجاد می شود. بخشی از روده شما که لاکتوز را هضم می کند به هنگام این نوع درمان ها به خوبی کار نمی کند در بعضی بیماران علایم عدم تحمل لاکتوز (نفخ ، درد شکم و اسهال) هستند. این حالت چند هفته تا چند ماه بعد از خاتمه درمان یا هنگامی که روده بهبود یافت از بین می رود . در بقیه موارد این تغییرات دایمی است و احتیاج به عادات غذایی خاصی دارد.
چنانچه دچار این مشکل شدید با نظر پزشک رژیم غذایی مناسب که لاکتوز کمی داشته باشد مصرف کنید.


یبوست
بعضی داروهای ضد سرطان و داروهای دیگر مانند داروهای مسکن، یبوست ایجاد می کند در صورتیکه رژیم غذایی شما فاقد مایعات یا فیبر کافی باشد و یا به مدت طولانی استراحت مطلق داشته باشید باز هم یبوست ایجاد می شود. توصیه های زیر جهت پیشگیری از یبوست به شما کمک می کند.
1 – به میزان زیاد مایعات بنوشید (حداقل 8 لیوان در روز) مایعات فراوان سبب نرمی مدفوع می شود. راه دیگر محاسبه مصرف مایعات حداقل 15 سی سی به ازای هر پوند وزن بدن در روز مایعات بنوشید.
2 – نیم ساعت قبل از زمان معمول اجابت مزاج آب گرم بنوشید.
3 – با نظر پزشک میزان فیبر رژیم غذایی خود را اضافه کنید. (انواع خاصی از سرطان وجود دارند که رژیم پرفیبر را برای آن توصیه نمی کنند) در صورت امکان غذاهایی مانند نان و برشتوک (حبوبات غذایی که صبحانه با شیر می خورند) غلات، میوه های خشک شده، سبوس گندم، ریشه گندم، میوه و سبزیجات تازه، نخود فرنگی و لوبیای خشک شده را مصرف کنید. پوست سیب زمینی هم منبع خوبی است. مصرف مایعات فراوان به عمل فیبر در جلوگیری از یبوست کمک می کند.
4 – هر روز ورزش کنید، با پزشکان یا درمانگرهای فیزیوتراپ در مورد مقدار و نوع ورزش مناسب صحبت کنید.

اگر این توصیه ها مفید واقع نشد جهت دریافت دارو برای بهبود یبوست به پزشک مراجعه کنید. قبل از مصرف هرگونه ملین یا نرم کننده مدفوع با پزشک خود تماس بگیرید.


خستگی و افسردگی
تمام روش های درمان سرطان درمان های بسیار قوی هستند و به مدت چند هفته یا چند ماه ادامه پیدا می کنند و در نتیجه موجب ضعف یا ناراحتی بیمار می شوند. بیماران بسیاری از خستگی و افسردگی و عدم تمرکز شکایت می کنند. خستگی به هنگام درمان سرطان می تواند به چند دلیل باشد.
غذانخوردن، عدم فعالیت، کاهش شمارش سلول های خونی، افسردگی، خواب ناکافی و عوارض داروها در صورت احساس خستگی آن را با مراقبین سلامتی خود در میان بگذارید تا جهت رفع و درمان آن به شما کمک کنند چرا که بسیاری از موارد قابل درمان هستند.
خستگی و افسردگی به تنهایی جزو مشکلات غذا خوردن نیستند اما می توانند بر روی تمایل به خوردن غذا، خرید و آماده سازی آن تاثیر بگذارند. توصیه های زیر می تواند به شما کمک کند.

1– درباره احساس و ترس خود با دیگران صحبت کنید. درمیان گذاشتن احساسات خود با دیگران آنها را قابل کنترل می کند. با کمک پزشک خود می توانید نگرانی ها و ترس خود را کاهش دهید.
2– با نحوه درمان، عوارض جانبی احتمالی و راه های مقابله با آن آشنا شوید. آگاهی از مسیر درمان می تواند به کنترل این مشکلات کمک کند. برای سوال از پزشکتان هراسی نداشته باشید.
3– استراحت کافی داشته باشید.
الف: در طول روز چندین استراحت کوتاه بهتر از یک خواب طولانی است.
ب: در کارهای روزانه خود چندین استراحت کوتاه بگذارید.
ج: به هنگام استراحت یک کتاب خوب در یک صندلی راحت بخوانید یا یک فیلم خوب به همراه یک دوست ببینید.
د: فعالیت های معمول روزانه خود را کوتاه تر و راحت تر در نظر بگیرید و بر روی خود فشار وارد نکنید.
ه: غذاهای مورد علاقه خود را به همراه مراحل درمانی مصرف نکنید.
و: به طور قطع ورزش یا پیاده روی کوتاه انجام دهید. بدین طریق احساس خستگی کمتر و تازگی روح خواهید داشت.


پیشگیری از بیماری عدم تحمل غذایی
بیماران سرطانی که تحت درمان می باشند به علت مصرف داروهای ضد سرطان دچار ضعف سیستم ایمنی بدن می شوند جون این داروها موجب کاهش توانایی گلبول های سفید خون برای مبارزه با عفونت می شوند. به همین دلیل باید مراقب بود تا این گروه بیماران دچار عفونت یا بیماری های ناشی از عدم تحمل غدا نشوند. به نکات کمک کننده زیر دقت کنید.
1– تمام میوه ها و سبزیجات را بخوبی بشویید. میوه هایی که امکان شستشوی خوب برای آنها وجود ندارد مثل تمشک را اصلا نخورید. سطح پوست بعضی میوه ها مانند لیمو را قبل از بریدن کاملا تمیز کنید.
2– دست ها و لوازم تهیه غذا) مانند چاقو، تخته برش ( را قبل و بعد تهیه غذا به دقت بشویید خصوصا اگر از آن برای خرد کردن گوشت خام استفاده کرده باشید.
3– گوشت پخته شده را در یخچال نگهداری کنید نه در قفسه آشپزخانه.
4– مطمئن شوید که گوشت و تخم مرغ ها بدقت پخته می شوند.
5– صدف خام نخورید و فقط آب میوه پاستوریزه و شیر و پنیر پاستوریزه مصرف کنید.


آیا ویتامین ها و املاح مفیدند؟
بسیاری از بیماران سرطانی می خواهند بدانند که آیا ویتامین ها، املاح و دیگر مکمل های غذایی برای ساختمان بافت بدن آنها و یا در مقابله با سرطان مفید واقع می شوند یا خیر. می دانیم که بیمارانی که در طی درمان سرطان تغذیه خوبی دارند بیماری و عوارض ناشی از درمان آن را به خوبی تحمل می کنند. اما شواهد علمی وجود ندارد که مکمل های غذایی یا داروهای گیاهی می توانند در معالجه سرطان یا توقف آن مفید باشند.


NCI (انستیتو ملی سرطان)
ان سی آی قویا اصرار دارد که به غذاهای سالم سنتی منطقه خود برای دریافت ویتامین ها و املاح دیگر مواد غذایی پایبند باشید. با کارشناسان بهداشتی خود یا با یک داروساز قبل از استفاده هر نوع مکمل ویتامینی یا املاح مشورت کنید. افزایش مقدار بعضی ویتامین ها یا املاح می تواند برای بدن مضر باشد. مقدار بالای بعضی از این ویتامین ها حتی موجب بی اثر شدن درمان سرطان شما می شود. برای جلوگیری از این مشکلات بر اساس سلیقه خود این مواد را مصرف نکنید. به راهنمایی های پزشک معالج خود توجه کنید.


درباره درمان های تکمیلی (آلترناتیو)
ممکن است شما در باره انواع متفاوتی از درمان های سرطان از دیگران شنیده باشید. درمانی که همراه با درمان مرسوم انجام می شود درمان تکمیلی نامیده می شود که همان درمان آلترناتیو است. تعدادی از مراکز پزشکی نکات علمی درمان های تکمیلی و آلترناتیو را ارزیابی می کنند و پیشرفت هایی هم پیدا شده است. بر روی تعدادی از این درمان ها مطالعه کامل صورت نگرفته و ثابت نشده که درمان مناسبی هستند یا خیر. گروه دیگری از این درمان ها که مطالعه روی آنها به پایان رسیده است می دانیم که مضر هستند و فایده ای ندارند. بهتر است در انتخاب نوع درمان با پزشک مشورت کنید چرا که گاهی این درمان های مکمل با درمان استاندارد تداخل دارند یا ممکن است آسیب برسانند. در مورد تحقیقات روش های مختلف درمانی می توانید با مراکز سلامتی تماس بگیرید و اطلاعات لازم را دریافت کنید. nci تاکید دارد که درمان را با توجه به نظر پزشک خود انجام دهید. بیمارانی که تاکید به انجام درمان های غیر مرسوم به تنهایی دارند، ممکن است زمان درمان ارزشمند و مفید را از دست بدهند و شانس کمی برای کنترل سرطان و ایجاد بهبودی پیدا کنند.


نکات خاصی برای مراقبین بیماران
راه های زیادی وجود دارد که می توانید به دوست یا عزیز خود در طول مدت درمان سرطان کمک کنید. شما می توانید با تهیه و آماده کردن غذا به بیمار خود یاری رسانید. بعلاوه مسائل دیگری هم وجود دارد که می توانید به خاطر بسپارید و با بیمار خود همراهی کنید.
1– با تغییرات روز به روز حس چشایی بیمار خود آشنا شوید. بعضی روزها او نمی خواهد غذای مطبوع را بخورد چون طعم خوبی حس نمی کند و گاهی اوقات او قادر به خوردن یک بشقاب غذایی است که روز قبل نمی توانست آن را تحمل کند.
2– غذا را به صورت آماده در منزل بگذارید. به عنوان مثال:
الف: اگر بیمار در آن روز احساس خوبی ندارد یک غذای سرپایی با چاشنی سیب یا پودینگ و یک قاشق روی میز کنار تختخواب بگذارید.
ب: یک بشقاب هویج قاچ شده روی قفسه یخچال بگذارید.
3– غذا و تنقلات همیشه در خانه باشد تا بیمار هر وقت تمایل به خوردن داشت میل کند.
4– به تغییراتی که بیمار در طی عوارض ناشی از درمان پیدا می کند و آن چند روزی که بیمار نمی تواند خوب غذا بخورد آشنا باشید. حتی اگر اصلا نتواند غذایی بخورد او را به نوشیدن میزان کافی مایعات تشویق کنید.
5– با بیمار خود درباره نیازهای او صحبت کنید و برای بهتر شدن عملکرد راهنمایی اش کنید. رضایت و حمایت موجب می شود که بیمار بتواند بر وضعیت حاضر کنترل داشته باشد.
6– پافشاری به خوردن یا نوشیدن نکنید. تشویق و حمایت بدون سختگیری بهترین کار شماست.


بعد از خاتمه درمان
اکثر عوارض گوارشی همراه با پرتودرمانی، شیمی درمانی یا دیگر درمان ها بعد از خاتمه درمان سرطان از بین می روند. در صورتی که در طی درمان دچار عوارض شده باشید تمایل شما به غدا خوردن بعد از خاتمه درمان برگشت می کند اما گاهی اوقات، عوارض دایمی می شوند خصوصا کاهش وزن. در این صورت با پزشک خود تماس گرفته از توصیه های او جهت
برطرف کردن این اختلالات کمک بگیرید.
بعد از خاتمه درمان سرطان و احساس بهبودی ممکن است تمایل به توصیه های سنتی برای غذا خوردن داشته باشید، با انجام توصیه های مناسب بهترین کار را انجام داده اید. هیچ تحقیقی وجود ندارد که غذاهایی که شما می خورید از عود سرطان جلوگیری خواهد کرد اما می دانیم که درست خوردن به بدست آوردن توانایی، بازسازی بافت و بهبود حال عمومی کمک
می کند. این قواعد را جدی بگیرید.
1– تنوع غذایی داشته باشید. هیچ غذایی به تنهایی تمام احتیاجات شما را در برندارد.
2– به مصرف میوه و سبزی تاکید داشته باشید، میوه، سبزیجات خام یا پخته شده و آب میوه سرشار از ویتامین، املاح و فیبر مورد نیاز شماست.
3– به مصرف نان و غلات اصرار داشته باشید خصوصا انواع متفاوت غلات مانند نان گندم وجو، برنج دودی که منبع خوب کربوهیدرات، ویتامین و فیبر هستند.
4– چربی، نمک، شیر و غذاهای دودی یا ترشی زیاد مصرف نکنید. محصولات لبنی کم چرب و تکه های کوچک از گوشت گوساله و مرغ بدون پوست مصرف کنید. از روش های پخت غذایی کم روغن مانند آب پز، بخار پز و تهیه شده در فر استفاده کنید.

بعضی از بیماران احتیاج به درمان های طولانی مدت دارند. عده ای هم در طی درمان نیاز به جراحی جهت برداشتن بخشی از معده یا روده دارند. این بیماران مسائل گوارشی خاص خود را دارند و برای آنها رژیم غذایی خاصی در نظر گرفته می شود.