كيفيت و كميت راديوتراپي و چشم‌انداز آن در ايران

اشعه ايكس در سال 1895 توسط ويلهلم رونتگن فيزيكدان آلماني كشف شد. اثرات درماني اشعه ايكس و استفاده درماني از اشعه ايكس به سرعت مورد توجه قرار گرفت. راديوتراپي در ابتدا براي انواع بيماريهاي پوستي و بدخيم و حتي برداشتن خال‌‌ها و يا عصويت‌هاي قارچي پوست مورد استفاده قرار گرفت. به تدريج و باتوجه به عوارض ديررس اشعه ايكس، استفاده آن تقريباً محدود به درمان در بيماريهاي بدخيم شد، گرچه هنوز هم در مواردي از بيماريهاي خوش‌خيم نقش كليدي دارد. (مانند مننژيوما، نوروم آكوستيك و افتالموپاتي تيروييدي …).


حدود 60% بيماراني كه تشخيص سرطان دارند، در طول درمان نياز به راديوتراپي پيدا ميكنند. راديوتراپي نقش بسيار مهمي در بهبود كيفيت زندگي بيماران و همچنين افزايش طول عمر و كنترل موضعي تومورهاي بدخيم دارد.
كشور ما خوشبختانه بيش از نيم قرن است كه رشته‌هاي دانشگاهي راديوتراپي در حد ليسانس و فوق ديپلم تربيت ميكند. همچنين رشته تخصصي رزيدنتي پرتودرماني در دانشگاه‌هاي كشور تدريس مي‌شود.
از نظر تكنيك، رشته راديوتراپي در دهه اخير پيشرفت قابل ملاحظه‌اي كرده است. تكنيك‌ها از دو بعدي به سه بعدي تبديل شده است. تكنيك‌هاي نوين‌تر مانند adaptive RT ، IGRT ، SABR ، SBRT ، IMRT و


MR-simulation در حال حاضر به standard of care در بسياري از موارد در بسياري از كشورهاي دنيا تبديل شده است كه در كشور ما وجود ندارد.
رشته راديوتراپي رشته‌اي بسيار پيچيده است و براي بهبود درمان بيماران سرطاني بسيار اهميت دارد. بهبود وضعيت اين رشته در كشور نياز به حمايت همه‌جانبه مراكز دانشگاهي از طرف مراجع دولتي بالاتر، هماهنگي مراكز آكادميك، هماهنگي بين رشته‌اي و تربيت نيروي متخصص دارد.

 

—————————
دانستنیهای سرطان – سال بیستم، شماره 36 و 37
بهار و تابستان 1398
Understanding Cancer –  Vol 20 – No. 36,37 – 2019